‘Soep verbindt’
Het is de eerste zaterdagmiddag van de maand. Daar waar de winkelende mensen rond sluitingstijd langzaam maar zeker huiswaarts keren stroomt ‘Het Noaberhuus’, dat midden in het centrum van Wijhe is gevestigd langzaam vol. Velen hebben inmiddels de weg gevonden naar het soepcafé dat één keer in de maand op zaterdagmiddag van 17:00 uur tot 19:00 uur haar deuren opent.
Wat maakt het soepcafé zo speciaal? Gerda Nijboer, één van de initiatiefnemers vertelt enthousiast. In het soepcafe kunnen mensen elkaar ontmoeten en samen eten. Want: “Eten verbindt”, is haar ervaring. Iedereen is er welkom. Zo komen er mensen vanuit de diverse kerken uit Wijhe maar ook niet-kerkelijken schuiven aan. Het soepcafé is toegankelijk voor iedereen.
Waarom op zaterdagmiddag?
Er is heel bewust gekozen voor de zaterdagmiddag omdat de ervaring is dat veel ouderen opzien tegen het weekend dat vaak in eenzaamheid wordt doorgebracht. Gerda: “Maar we zien niet alleen mensen die eenzaam zijn, ook mensen uit het verzorgingshuis komen, evenals mensen met een beperking, zij die gebruik maken van de voedselbank maar ook deelnemers aan het taalcafé die getipt zijn om het soepcafé eens te bezoeken.” Een zeer diverse groep mensen schuift dus aan, zowel jong als oud.
Initiatiefnemers
Het soepcafé is een initiatief van het Noaberhuus, de Protestantse gemeente Wijhe en de H. Lebuinus parochie. Het Interkerkelijk Diaconaal beraad, waar de werkgroep Kerk En Samenleving (KeSa) vanuit de Rooms Katholieke kerk deel uitmaakt bracht het idee van een soepcafé in. De dominee van de Protestante Gemeente werd enthousiast over het initiatief en vervolgens werden handen ineen geslagen.
Doelstelling en duurzaamheid
De doelstelling van het soepcafé is: ‘Het verbinden van mensen en duurzaamheid’.
Uit het oogpunt van duurzaamheid dat alle betrokken initiatiefnemers onderschrijven komen de benodigdheden voor het soepcafé grotendeels afkomstig uit kringloopwinkels en via gekregen spullen. Zo zijn winkeliers benaderd voor de nog goed bruikbare levensmiddelen die onder andere over de uiterste verkoopdatum heen zijn en niet meer verkocht kunnen worden. Zij hebben direct hun medewerking toegezegd. Er wordt gewerkt met de ingebrachte levensmiddelen. Er wordt niets gekocht. Bloemisten werken vanaf het begin mee en leveren bloemen aan om de ruimte aan te kleden en mensen een bloemetje mee te geven naar huis.
Het aanbod van winkeliers doet vrijwilligers en bezoekers wel beseffen dat we tegenwoordig leven in een wegwerpmaatschappij. Het meewerken dan een initiatief dat duurzaamheid en verbinding vooropstelt en tot doel heeft geeft hen een goed gevoel.
De maaltijden zijn gratis maar vanuit de ervaring dat de gasten toch graag willen bijdragen aan de maaltijd die ze hebben genuttigd dan kan dit. Hiervoor staat er een pan op tafel en een knapzak bij de deur.
Vrijwilligers
Het soepcafé draait volledig op basis van vrijwilligers. Zij gaan de avond van tevoren naar de supermarkt, halen daar de benodigdheden op en koken de volgende dag soep in het Noaberhuus en maken een eenvoudige maaltijd klaar. Tijdens de maaltijd wordt een toepasselijk verhaal voorgelezen door de gastvrouw, dominee of pastor, dat betrekking heeft op de hetgeen er zich afspeelt in de wereld. Dit verhaal geeft diepgang, stof tot praten en tot nadenken.
Vrijwilligers en gasten eten samen. Vrijwilligers hebben een luisterend oor. Naast het omzien naar elkaar is er ook een signalerende en doorverwijsfunctie. In overleg met gasten kan er door vrijwilligers, waar nodig, altijd een beroep worden gedaan op de pastores of de dominee voor het verlenen van pastorale zorg.
Kleinschaligheid
Het is niet de bedoeling dat het ‘soepcafé’ een grootschalig gebeuren wordt. Gezelligheid, verbinding en ontmoeting staan centraal. Daarom is de maximale grootte van de groep 30 personen.
Gedrevenheid
Op de vraag wat haar drijvende kracht is antwoord Gerda: “Mijn gedrevenheid komt voort uit mijn geloof. Ik wil graag iets voor mijn naaste doen, voor het klimaat, voor de wereld, voor de toekomst. Vanuit die gedrevenheid heb ik mede geholpen het soepcafé te realiseren. Als je iets vanuit de juiste intentie doet, dan lukt het vaak ook en weet je ook dat je voldoende mensen krijgt om plannen uit te werken en te realiseren. Vanuit barmhartigheid kijken naar de mens, dienstbaar zijn en omzien naar elkaar.”
Toekomst:
De start in 2021 heeft wat vertraging opgeleverd vanwege de coronapandemie waardoor er rekening gehouden moest worden met diverse beperkende maatregelen. Inmiddels zijn er vijf bijeenkomsten van het soepcafé geweest. De eerste keer waren er rond de 25 gasten. Op dit moment is het maximale aantal van 30 gasten bereikt. Er wordt nagedacht over de mogelijkheid van een afhaalservice en een tweede locatie om soep te koken.
Tevens wordt er gekeken of er behoefte is aan een speciaal soepcafé voor jongeren.
Daarnaast wordt nagedacht over een soort van receptenboekje waarin soepen staan vermeld van mensen met een niet Nederlandse achtergrond. Ook wordt gekeken naar mogelijke ideeën als muziek, schorten met een logo en draaien van een film na de maaltijd. Hierbij gaat men te rade bij andere soep cafés die hier al ervaring mee hebben.
De werkgroep Kerk in de Samenleving ( KeSa) zal zich de komende jaren gaan richten op boerderijvieringen in oecumenisch verband.
De nadruk zal daarbij net als bij de oogstdankvieringen liggen op de afhankelijkheid van de natuur. Dat betekent dat niet alles maakbaar is en er onzekerheid heerst over alles wat we niet in de hand hebben, zoals de extreme droogte die we nu meemaken. De boeren ervaren deze onzekerheid het meest door alle maatregelen waar zij mee geconfronteerd worden. Daarbij is het van het grootse belang te beseffen hoe belangrijk het is dat de boer zelf de regie houdt over zijn bedrijf en dat de visie van de boeren hoe verschillend ook gehoord wordt. Dat er iets moet veranderen is wel duidelijk maar het gaat om de manier waarop veranderingen tot stand komen. Het gaat er om gehoord te worden en te ervaren dat er geluisterd wordt. In de toekomst moeten we immers toe naar landbouw die klimaatneutraal is , het milieu minimaal belast, het landschap onderhoudt en zorgdraagt voor biodiversiteit. Zeker is dat klimaat verandert en dat deze ontwikkeling grote gevolgen kan hebben voor de toekomst van ons allemaal.. Maar het is ons aller verantwoordelijkheid om bewuste keuzes te maken en onze dankbaarheid te tonen voor al het moois waar we zuinig op moeten zijn. Deze dankbaarheid kan tijdens een boerderijviering centraal staan, maar het kan ook tot uiting komen in ons dagelijks leven door te beseffen waar ons voedsel vandaan komt en hoe het geproduceerd wordt. De zuivelfabriek, de handelaren, de supermarkt en de consument willen zo gunstig mogelijke prijzen. Bij een rechtvaardiger verdeling zou voortdurende schaalvergroting niet meer nodig zijn. Werken aan een betere toekomst voor de wereld is een opdracht voor iedereen. Het begint bij de intentie om meer begrip voor elkaar te hebben, boer en burger, elkaar te respecteren en naar elkaar te luisteren.
De aarde snakt naar adem
Gemaakt uit deze aarde , zijn wij met haar verwant.
Wij groeten broers en zusters, de zon, de maan, het land.
Wij gaan over de aarde: zij draagt en duurt en voedt.
Wij lopen in verwondering en proeven; het is goed.
Wij leven van de aarde die ons is toevertrouwd
Wij danken voor de schepping, staan in voor haar behoud
Toch reiken wij naar sterren en plukken zonder maat.
Ontsluieren geheimen, herscheppen grond en zaad.
En lopen zo verloren, is er een weg terug?
De aarde snakt naar ademen raakt snel uitgeput.
De witte bergen smelten, de grond wordt grauw en droog.
Gerooid worden de wouden, met storm en vloed als oogst.
God, schenk opnieuw uw adem, de geest die wijsheid schenkt.
Die keert verharde harten, het dor verstand doordrenkt.
Dan kiezen wij het leven en delen zee en land.
En ieder plukt de vruchten, van wat hij heeft geplant.
De zon schijnt in het water, de lucht klaart op , wordt licht.
De zee krioelt van leven, de schepping uw gedicht.
Andries Goovaart
Geschreven in opdracht van kerk in actie bij de klimaatloop t.g.v. de klimaattop in Parijs 2015
De muziek van Christiaan Winter bij dit lied is hier te beluisteren. (even naar beneden scrollen)